Madde Bağımlılığı

Yayınlanma Tarihi: 28-11-2024

➢ Uyuşturucu Madde Bağımlılığı: Yasadışı ya da tıbbi olarak reçetelenen uyuşturuculara karşı duyulan bağımlılık halidir. Opiatlar, kokain ve esrar gibi maddeler bu gruba girer.

Madde Bağımlılığı Nedir?

Madde bağımlılığı, kişinin vücuda zararlı etkileri olan maddeleri kullanımını kontrol edememesi ve bu maddelerden zarar gördüğü hâlde kullanmayı sürdürememesi durumudur. Madde bağımlısı, kullanımına ara verdiğinde yoksunluk belirtileri yaşar ve genellikle kullanım sıklığı ve dozu giderek artar. Dünya Sağlık Örgütü’nün Uluslararası Hastalık Sınıflandırması’nda (ICD-11) madde bağımlılığı, “madde kullanımına bağlı bozukluklar” olarak yer alır. Bu maddeler vücuda girdiğinde davranışsal, ruhsal ve bedensel değişikliklere neden olur ve “psikoaktif maddeler” olarak tanımlanır.

Madde Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

Bir yıl içinde aşağıdaki belirtilerden en az ikisinin görülmesi ve kişinin işlevselliğinde belirgin bir düşüş olması bağımlılığın göstergesi olabilir:

✓ Planlanandan daha fazla veya uzun süreli madde kullanımı,

✓ Maddeyi bırakma girişimlerinde başarısız olma,

✓ Maddeyi elde etmek veya kullanmak için fazla zaman harcama,

✓ Maddeyi kullanma isteği veya zorlanmış hissetme,

✓ Sorumlulukları yerine getirememe (iş, okul, ev),

✓ Olumsuz sonuçlara rağmen kullanımı sürdürme,

✓ Günlük aktivitelerde azalma veya bırakma,

✓ Tehlikeli durumlarda dahi kullanıma devam etme,

✓ Maddeye karşı tolerans geliştirme (daha fazla miktara ihtiyaç duyma),

✓ Yoksunluk belirtileri (bulantı, uykusuzluk, sinirlilik, kas ağrıları vb.).

Bu belirtiler bağımlılık seviyesini gösterir; erken tanı ve müdahale bağımlılıkla mücadelede önemlidir.